Tüketici Hakem Heyetine Nasıl Başvurulur 2025
Tüketici hakem heyetine nasıl başvurulur sorusunun birden çok yöntemle cevabı bulunmaktadır. Tüketiciler, şahsen veya avukatları aracılığıyla, elden ya da posta yoluyla veyahut ta E devlet üzerinden -ki bu en kolay başvuru yoludur- başvuruda bulunabilirler.
Tüketici Hakem Heyetinin Görevi Nedir?
Tüketici hakem heyeti, tüketicilerin satın aldıkları mal veya hizmetler nedeniyle satıcı veya sağlayıcılarla yaşadıkları uyuşmazlıkları masrafsız ve kısa sürede çözebilmeleri için mahkeme öncesi çözüm makamı olarak vatandaşlara hizmet vermektedir. Tüketici hakem heyetleri, tüketicilerin tarafı olduğu ayıplı mal ve hizmetler, taksitle satış sözleşmeleri, tüketici kredisi sözleşmeleri, konut finansmanı sözleşmeleri, ön ödemeli konut satış sözleşmeleri, iş yeri dışında kurulan sözleşmeler, mesafeli sözleşmeler, devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri, paket tur sözleşmeleri, abonelik sözleşmeleri, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet ve bankacılık sözleşmeleri gibi her türlü tüketici sözleşmeleriyle satış sonrası hizmetler ve garanti belgesi uygulamalarından kaynaklanan uyuşmazlıklar hakkında karar verirler.
Tüketici hakem heyetleri tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla oluşturulan heyetlerdir. Tüketici hakem heyetleri Ticaret Bakanlığınca kurulur. Tüketici hakem heyetleri başkan dahil beş üyeden oluşur bu üyeler şunlardır:
- Başkan: ticaret il müdürü, kaymakam veya bunların görevlendireceği bir memur
- Belediye personeli bir üye,
- Baro temsilcisi
- Ticaret ve sanayi odası ya da esnaf ve sanatkârlar odası temsilcisi
- Tüketici örgütleri temsilcisi
Heyetin çalışmalarına ve kararlarına esas olacak dosyalar tüketici hakem heyeti raportörleri tarafından hazırlanır.
Tüketici Hakem Heyetine Nasıl Başvurulur?
Tüketici hakem heyetine tüketiciler şahsen veya avukat aracılığıyla; elden, posta yoluyla veya elektronik ortamda e-Devlet kapısı üzerinden Tüketici Bilgi Sistemi (TÜBİS) (https://tuketicisikayeti.ticaret.gov.tr) ile tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılabilir. Bilinmelidir ki tüketici hakem heyetlerine sözlü başvuru yapılamamaktadır.
Başvuruda, uyuşmazlık konusunu anlatan dilekçenizin ve durumu ispatlayan delillerin, ilgili belgelerle birlikte tüketici hakem heyetine verilmesi gerekir. Başvuruda
- Başvuranın adı, soyadı ve TC kimlik numarası adresi ve iletişim bilgileri,
- Vekil varsa vekile ait bilgiler,
- Şikayet edilen firmaya ilişkin bilgiler,
- Uyuşmazlığın konusu,
- Uyuşmazlığın Türk Lirası olarak değeri,
- Talep ve istekler,
belirtilmelidir.
Tüketici Hakem Heyetinin Görev Alanını Belirleyen Parasal Sınır Nedir?
Tüketici hakem heyetinin görev alanını belirleyen parasal sınır tüketici uyuşmazlıklarının değerleri açısından her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ilan edilen yeniden değerleme oranında tekrar belirlenmektedir.
Bu kapsamda 2025 yılı için İlçe veya İl Tüketici hakem heyetine başvuru sınırı 149.000 TL’dir. 149.000 TL üzerindeki uyuşmazlıkların çözümü için 6502 sayılı Kanun’un 73/A maddesi kapsamında sırasıyla dava şartı arabuluculuk müessesesine ve tüketici mahkemelerine; tüketici mahkemeleri bulunmayan yerlerde ise asliye hukuk mahkemelerine başvurulması gerekmektedir.
Tüketici Hakem Heyeti Başvuru Ücreti Ne Kadardır?
Tüketici Hakem Heyeti başvurusu yaparken herhangi bir ücret ödemeniz gerekmez. Başvurular ücretsizdir ve başvuru değerlendirme aşamasında ürünün bilirkişi tarafından incelenmesi gibi oluşabilecek masraflar da Tüketici Hakem Heyeti tarafından karşılanır.
Hangi Tüketici Hakem Heyetine Başvuru Yapmam Gerekir?
Başvurular, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu veya tüketici işleminin yapıldığı yerdeki tüketici hakem heyetine yapılabilir. İl tüketici hakem heyetleri il sınırları içinde, ilçe tüketici hakem heyetleri ise ilçe sınırları içinde yetkilidir. Tüketici hakem heyeti kurulmayan ilçelerde Bakanlıkça o ilçe için belirlenen hakem heyeti yetkilidir.
Tüketici Hakem Heyetleri Bulunmayan Yerlerde Başvurular Nasıl Yapılır?
Tüketici hakem heyetleri illerde Ticaret İl Müdürlükleri, ilçelerde Kaymakamlıklar bünyesinde faaliyet göstermektedir. Ancak her ilçede tüketici hakem heyeti bulunmamaktadır. Linke tıklayarak bulunduğunuz yerle ilgili neredeki tüketici hakeme heyetine başvuru yapacağınızı öğrenebilirsiniz.
Tüketici Hakem Heyeti Başvuruları Nasıl İnceler?
Tüketici hakem heyeti başvuruları dosya üzerinden inceler, gerekli görülmesi halinde tüketici hakem heyetleri tarafından ayrıca taraflar ve bilirkişi dinlenebilir.
Tüketici hakem heyetleri, uyuşmazlık konusuna ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi taraflardan, ilgili kişi, kurum ve kuruluşlardan isteyebilir. İstenen bilgi ve belgelerin sunulması için tebliğ tarihinden itibaren en fazla 30 gün süre verilir.
Talep edilmesi ve tüketici hakem heyeti başkanınca uygun görülmesi halinde bu süre uzatılabilir. İstenilen bilgi ve belgelerin verilen süre içinde sunulmaması halinde dosyadaki mevcut bilgi ve belgeler üzerinden karar verilir. Tüketici hakem heyeti başkanı, çözümü özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde taraflardan birinin talebi üzerine yahut re’sen bilirkişi görevlendirebilir.
Bilirkişi raporunun hazırlanması için bilirkişiye verilecek süre, bilirkişi görevlendirilmesine ilişkin yazının bilirkişiye tebliğinden itibaren 15 iş gününü geçemez. Bilirkişinin talebi üzerine bu süre 15 iş gününü geçmemek ve bir defaya mahsus olmak üzere uzatılabilir.
Tüketici Hakem Heyetleri Ne Kadar Sürede Karar Verir?
Tüketici hakem heyetine yapılan başvurular başvuru tarih ve sırasına göre en geç 6 ay içinde görüşülür ve karara bağlanır. Yapılan başvurunun niteliği, dikkate alınarak, karar süresi en fazla 3 ay daha uzatılabilir. Tarafların ivedi inceleme talebinde bulunması ve talebin başkan tarafından uygun görülmesi halinde ise başvurular tüketici hakem heyetince öncelikle gündeme alınabilir.
Tüketici Hakem Heyeti Kararları Bağlayıcı Kararlar Mıdır?
Tüketici hakem heyeti, kararları tarafları bağlayıcı niteliktedir. Heyet kararları tıpkı mahkeme ilamı hükmündedir. Bu nedenle söz konusu kararlar yerine getirilmezse, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu kapsamında ilamların icrası hükümlerine göre kararın uygulanmasına yönelik işlemler için ilgili icra müdürlüklerine başvurulabilir.
Tüketici Hakem Heyeti Kararıyla İcra Takibi Başlatılabilir Mi?
Tüketici Hakem Heyeti kararlarının taraflara tebliğ edilmesinden itibaren tarafların derhal kararların gereğini yerine getirmesi gerekir. Ne yazık ki çoğu firma çeşitli gerekçelerle bedel iadesi, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi, ayıp oranında indirim yapılması veya ücretsiz onarım gibi kararları uygulamakta gevşek davranmaktadır. Bu durumlarda enflasyon nedeniyle veya satın aldığı üründen mahrum kalma nedenleriyle tüketiciler mağdur olmaktadır. Tüketiciler, hakem heyeti kararlarını uygulaması için firmaların harekete geçmesini beklemek zorunda olduklarını düşünmektedir.
Oysaki Tüketici Hakem Heyeti kararları mahkeme ilamı hükmündedir. Verilen kararlarla İcra takibi başlatılarak firmalardan haklarını cebri icra yoluyla alınması tüketicilerin menfaatine olacaktır. Ülkemizdeki yüksek enflasyon nedeniyle uğradıkları zararları icra takibiyle yasal faiz birlikte tüketiciler giderebilirler.
Her ne kadar Tüketici hakem heyeti sürecinde bir Avukata ihtiyaç çok duyulmasa da karar sonucu başlatılacak icra takibinde tüketiciler bir avukata ihtiyaç duyacaktır. Tüketici hakem heyeti başvurusu ve ardından başlatılacak icra takiplerinde, ödenecek Avukatlık ücretleri, mahkeme Avukatlık ücretlerinde daha uygun olması tüketiciler içinde avantajlı ve Avukat ile anlaşmak için uygun bir zemindir.
Tüketici Hakem Heyetine Başvururken Avukat Tutmak Zorunda Mıyım?
Hukuk düzenimizde hiçbir dava veya başvurunuz için Avukat tutmak zorunda değilsiniz asil olarak haklarınızı savunabilirsiniz. Ancak hukuki hak ve menfaatlerinizin profesyoneller tarafından takip edilmesi hak sahiplerinin menfaatine olacaktır. Özelliklede Tüketici hukukundaki ihtilaflarda, satıcılar malın ayıbı kabullenmek istememesi ve tüketiciye zorluklar çıkartması Avukata ihtiyacı gözler önüne sermektedir.
Tüketici hakem heyeti başvurularının harçsız olması ve başvurusu sürecinin dava süreçleri gibi uzun ve uzun süre takip gerektiren bir süreç olmaması Avukat maliyetlerinin minimize etmektedir. Bunun dışında karar sonrası icra takibi yoluyla tüketicinin hakkını alabilmesi Avukat tutmak vatandaşlar için daha isabetli bir yöntem olacaktır.
Tüketici Hakem Heyetlerinin Kararlarına Karşı İtiraz Edilebilir Mi?
Taraflar tüketici hakem heyeti kararlarının hukuken hatalı olduğunu düşünüyorlarsa hakem kararının kendilerine tebliğinden itibaren 2 hafta içinde tüketici hakem heyetinin veya tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine, tüketici mahkemesi bulunmayan yerlerde asliye hukuk mahkemesine karara karşı itiraz edebilir.
Mahkemeye itiraz aşamasında, tüketiciler 492 sayılı Harçlar Kanunu’nda düzenlenen harçlardan muaftır. Ancak 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca gider avansı ödenmesi gerekmektedir. Tüketici hakem heyeti kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine tüketici mahkemesinin vereceği karar kesindir.
Sıkça Sorulan Sorular
Tüketici Hakem Heyeti Nedir?
Tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla kurulan karar mercileridir.
Hakem Heyetleri Nerededir?
Hakem Heyetleri illerde Ticaret İl Müdürlüğü, ilçelerde ise Kaymakamlıklar tarafından belirlenen binalardadır.
Tüketici Hakem Heyetine Başvuru İçin Parasal Sınır Ne Kadardır?
2025 yılı için İlçe veya İl Tüketici hakem heyetine başvuru sınırı 149.000 TL’dir.
Tüketici Hakem Heyetine Nasıl Başvura Bilirim?
Tüketiciler, şahsen veya avukatları aracılığıyla, elden ya da posta yoluyla veyahut ta E devlet üzerinden -ki bu en kolay başvuru yoludur- başvuruda bulunabilirler.
Tüketici Hakem Heyetine Başvuruda Dilekçenin Dışında Başka Bir Belge Gerekli Midir?
Başvuruda dilekçeyle birlikte Ayıplı Mal veya Hizmette fatura, servis fişi, sözleşme, vb., Banka Dosya Masraflarında bankadan alınan dekont, hesap dökümü, vb. belgelerle başvurulması gerekmektedir.
Fatura Olmadan Tüketici Hakem Heyetine Başvurulur Mu?
Faturasız bir şekilde gerçekleşen tüketici işlemleri için tüketici hakem heyetine başvuru yapılamaz.
Tüketici Hakem Heyetine Başvurduktan Sonra Süreç Nasıl İlerleyecek?
İl Tüketici Hakem Heyetine yapılmış olan başvuru, karşı tarafa bildirilir ve 30 gün içinde savunmasını göndermesi istenir. Gelen sonuç, Raportörler tarafından bir dosya şeklinde düzenlenip heyet gündemine alınır. Hakem Heyeti her 15 günde bir (ayda iki defa) toplanarak gündeminde hazır olan tüketici başvurularını görüşür ve karara bağlar. Tüketici Hakem Heyetinden çıkan karar her iki tarafa tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde Tüketici Mahkemesine itiraz yolu açıktır.
Başvurular Nasıl ve Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?
Tüketici hakem heyetine yapılan başvurular, en geç altı 6 ay içinde görüşülür. Karar süresi en fazla 6 ay daha uzatılabilir.
Tüketici Hakem Heyetine Yaptığım Başvurum Karara Bağlanmış ve Sonuç Tarafıma Ulaştı Ne Yapmalıyım?
Tüketici Hakem Heyeti kararı tarafınıza tebliğ edildikten 15 gün sonra firma aleyhine icra takibi başlatarak cebri icra yoluyla hakkınızı alabilirsiniz.
Tüketici Hakem Heyeti Kararına Karşı Firma İtiraz Ederek Karşı Dava Açmış Ne Yapmam Gerekiyor?
Tüketici Mahkemesinin temyiz sıfatıyla yargılamasının beklemesi gerekmektedir.
Tüketici Hakem Heyetinde Sonuç Lehime Çıkmasına Rağmen Karşı Taraf Sorumluğunu Yerine Getirmiyor Ne Yapman Gerekiyor?
Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün geçtikten sonra karşı taraf kararı uygulamıyorsa Avukat tutarak icra takibi başlatarak hakkınızı yasal faizi ile cebri icra yoluyla alabilirsiniz.
Tacir Olarak Tüketici Hakem Heyetine Başvurabilir Miyim?
Tüketici Hakem Heyetlerine ticari faaliyetleriniz ile ilgili konularda başvuramazsınız.
Fakat satıcı veya sağlayıcı olarak bir tüketiciye mal veya hizmet satış/sunumundan doğan uyuşmazlıklarda taraflardan en az birinin tüketici olması kaydıyla başvurabilirsiniz.
Saygılarımla;
Avukat Muhammed Fırat SELÇUK
Kıta Hukuk & Danışmanlık
Not: Makalemizde yapılan izahlar, ilgili kanunlar çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alarak hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi almak için tıklayınız.